Ağrı Hakkında
Türkiye’nin İran sınırında bulunan Ağrı ili 1650 metre yüksekliğindeki bir yaylaya kurulmuştur. Anadolu’ya giriş kapılarından biri olan Ağrı ili yüzyıllar boyunca farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. İl 5.137 metre yüksekliğiyle Türkiye’nin ve Avrupa’nın en büyük dağı olan Ağrı Dağı’ndan dolayı Ağrı adını almıştır. Nuh Tufanı ile ilgisinden dolayı Tevrat’ta adı geçen Ararat Dağı ve ülkesinin, Ağrı ve çevresinde olduğu sanılması dolayısıyla Ağrı’ya batılılar tarafından Ararat da denilmektedir.
İlçeler: Ağrı ili merkez ilçe dahil toplamda 8 ilçeden oluşmaktadır. Bunlar Diyadin, Doğubayazıt, Eleşkirt, Hamur, Patnos, Taşlıçay, Tutak ilçeleridir.
Diyadin: İlin doğusunda yer alan ve kaplıcaları ile tanınan ilçe, Ağrı-Doğubayazıt yolunun 7 km güneyinde, Murat nehrinin kenarında kurulmuştur. İlçeye 7 kilometre uzaklıkta bulunan Davut, Köprü ve Yılanlı kaplıcaları cilt hastalığı, sinir buhranları, mide-bağırsak ve böbrek rahatsızlıkları, kadın hastalıkları, solunum yolu rahatsızlığı ve özellikle romatizma, siyatik gibi hastalıklar için şifa kaynağıdır. Termal kaynaklar sağlık turizmi ve seracılık için yüksek bir potansiyel taşımakta olup mevcut durumda konut ısıtmasında kullanılmaktadır. Termal kaynaklar ve maden suları yönünden zengin olan ilçede mermer ve altın madeni bulunmaktadır.
Doğubayazıt: İl merkezinin 93 km. doğusunda yer alan, Erzurum - İran yolu üzerindeki ilçenin doğusunda Gürbulak Sınır Kapısı ile İran Devleti sınırları, batısında Taşlıçay ve Diyadin ilçeleri, kuzeyinde Ağrı Dağı ve Iğdır ili, güneyinde ise Çaldıran ilçesi bulunmaktadır. Ağrı dağına ev sahipliği yapan ilçedeki en önemli tarihi eser İshak Paşa Sarayı’dır. Bunun yanında İran sınırına yakın bir konumda bulunan meteor çukuru, buz mağarası, Urartu Kalesi, Bayazıt Camii , Bayazıt Kalesi ve Nuh’un Gemisi’nin izi ilçenin ilgi çeken diğer yerleridir. Doğubayazıt’ta yaşayan ve türbesi İshakpaşa Sarayına çok yakın olan Ahmedi Hani ilçenin en önemli manevi değeridir. İran ile sınır olan ilçe dış ticaret konusunda oldukça tecrübeli işadamlarına sahiptir. Ağrı’da dış ticaret yapan firmaların büyük çoğunluğu Doğubayazıt merkezlidir. İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerle ticari faaliyet gösteren birçok Doğubayazıtlı işadamı vardır.
Eleşkirt: Murat Vadisi’nin Erzurum’a geçit veren batı ucunda olması, İran ve Kafkaslar ile Anadolu arasında bir köprü niteliği taşıması dolayısıyla tarihin çeşitli dönemlerinde birçok uygarlığın egemenliğinde önemli bir yerleşim yeri olan Eleşkirt 1514 yılında Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Hamur: Ağrı’nın 15 km güneyinde yer alan ilçe Ağrı-Van (Erciş) karayolu güzergâhında bulunmakta olup Murat Vadisi’nin doğu yakası üzerinde kurulmuştur. İlçe ekonomisi gelişmemiş olup en önemli ekonomik faaliyet alanı hayvancılıktır.
Patnos: Patnos ilçesi Doğu Anadolu’nun Yukarı Murat-Van bölümünde yer almaktadır. İlçenin Ağrı-Van, Ağrı-Muş ve Ağrı- Bitlis karayollarının kesişme noktası üzerinde kurulmuş olması önemini artırmaktadır. Ağrı’nın merkezden sonra ikinci büyük ilçesidir.
Taşlıçay: Ağrı ilinin orta kısmında bulunan Taşlıçay ilçesinin kuzey ve güneyinde 2.000 m yükseklikteki dağlar, orta bölümde Murat Vadisi ile ayrılmaktadır. Arazi volkaniktir ve en yüksek noktası güneydeki Aladağ üzerinde bulunan Koçbaşı Tepesi’dir.
Tutak: İlçenin kuzeyi Kılıçgedik ve Rutan dağları ile çevrilidir. Fırat’ın iki önemli kolundan biri olan Murat Irmağı ilçe merkezinden geçer. İlçenin topraklarını kuzeydoğudan, güneybatı istikametine doğru boydan boya kat eden Murat’tan başka Arabalı, Esmer, Atabindi, Karahalit, Çelebaşı dereleri gibi irili ufaklı akarsuları vardır.