İlçenin Tarihi
Kayseri İlinin en büyük İlçelerinden biri olan Melikgazi İlçesi 14 Aralık 1988 tarihli ve 20019 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3508 sayılı Kanun ile İl Merkezinden ayrılıp, İlçe olarak teşekkül etmiştir.
Melikgazi İlçesi Merkez şehrin yarısını kapsadığından ayrı tarih anlatımına konu olamayacağı için Kayseri şehrinin tümünü ele alan bir metin içerisinde aşağıda ifade olunmuştur.
Tarihi çok eski olan Kayseri şehri (M.Ö 2000 -M.S 691) tarihleri arasında sırası ile Hitit, Genç Hitit, Med, Pers, Diyadoklar, Roma, Bizans egemenliğinde kalmıştır.
Bizanslıların elinde iken 7.yy. itibaren kısa süre ile (691 - 736) Arap hakimiyetinde kalmıştır. Malazgirt Zaferinden (1071) sonra Selçuklular tarafından fethedilen şehir, 1127 yılında Danişmentliler' den Emir (Melik) Gazi’nin yönetimine geçmiştir.
1176 yılında Anadolu Selçuklu hükümdarlarından II.Kılıçaslan şehri Danişmentliler'den geri alarak, Selçuklu topraklarına katmıştır. Kayseri, Sultan Alâaddin Keykubat döneminde önem kazanmış ve Konya’dan sonra Selçukluların ikinci başkenti olmuştur.
1244’ten itibaren şehir Moğol İlhanlı valilerince idare edilmiştir.
1384-1398 yıllarında Kadı Burhaneddin Beyliğinin yönetiminde kalan Kayseri, 1398’de Kadı Burhaneddin’in ölümünden sonra Yıldırım Beyazıt tarafından anlaşma yoluyla Osmanlılara katılmıştır.
II. Mahmut döneminde Karaman’ın livası olan Kayseri 1846’da Yozgat’a, 1867’de Ankara’ya bağlı kalmış ve II. Meşrutiyetin ilanından sonra bağımsız bir sancak olmuştur.
Kayseri ülkemizin kültür ve sanat etkinliğinde önemli bir yer tutmaktadır. Anadolu Selçukluları döneminde bir bilim ve külliye şehri olan Kayseri, gerek üniversitesi gerek bilimsel araştırmaları ile önemini günümüzde de sürdürmeye devam etmektedir.
Coğrafi Yapısı
İlçenin yüzölçümü 600.427.260 m² dir. İlçe kuzeyinde Kocasinan İlçesi bulunmakta olup, Sivas-Malatya çevre yolu sınır teşkil etmektedir.
İlçenin batısında İncesu, güneyinde Hacılar ve Develi, güneydoğusunda Talas, doğusunda Bünyan İlçesi bulunmaktadır.
İlçenin güneyinde tek bir kütle durumunda yükselen Erciyes, 3916 m. yükseklikte olup, çeşitli dönemlerde lav ve tüf püskürten eski bir yanardağdır.
Melikgazi iklimi karasal olup, bozkır bitki örtüsü görülmektedir. İlçede yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.
İdari Yapı ve Nüfus
İlçeye bağlı 1 Belediye ve 81 mahalle bulunmaktadır.
Melikgazi Kaymakamlığı 2007 yılından itibaren Kılıçaslan Mah. Kızılırmak Cad. üzerindeki (Eski Ufuk Lisesi) iki katlı binada hizmet vermektedir. Hükümet Konağı içerisinde İlçe Yazı İşleri Müdürlüğü, İlçe Nüfus Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıf Başkanlığı, Tapu Müdürlüğü, Malmüdürlüğü ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bulunmaktadır.
Kaymakamlığımıza bağlı olan İlçe Emniyet Müdürlüğü, mülkiyeti İl Emniyet Müdürlüğüne ait olan Küçük Mustafa Mahallesi Bağlar caddesinde bulunan binada, İlçe Müftülüğümüz ise Hunat Cami yanında kendi binasında hizmet vermektedir.
İlçe Sağlık Müdürlüğü ve Toplum Sağlığı Merkezi Hayriye Güldüoğlu Aile Sağlığı Merkezinde, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ise İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ek hizmet binası içerisinde hizmete devam etmektedir. İlçe Jandarma Komutanlığımız Hunat Mahallesi Hoca Ahmet Yesevi Bulvarı’nda çalışmalarını sürdürmekte olup ayrıca sorumluluk bölgesinde Erciyes Jandarma Karakolu bulunmaktadır.
İlçenin 2018 yılı TÜİK verilerine göre, genel nüfusu 555.671’dir.
Sosyal Yapı
İlçede kamu kurum ve kuruluşları, özel hastaneler, organize sanayi bölgeleri, üniversite, işyerleri ve alışveriş merkezleri yoğun olarak bulunmaktadır. İlçe halkının çoğunluğu işçi, memur, sanatkâr ve ticaretle uğraşmaktadır.
İlçenin diğer il ve ilçelere nazaran sanayisi geliştiğinden bölgenin ticaret merkezi durumundadır. Çevre illerden, özellikle de Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinden göç almaktadır. Almanya, Fransa gibi ülkelerde işçi olarak çalışanların yoğunluğu sebebiyle yaz aylarında bu gurbetçi vatandaşlarımızın izinlerini ilçemizde değerlendiriyor olması ilçe ekonomisini canlandırmaktadır.
Kültür ve Turizm
İlçede bulunan Gesi, Beştepe, Gültepe ve Kıranardı gibi park-piknik alanları ile muhtelif parklar yaz döneminde yoğun ilgi görmektedir. Aynı şekilde ilçemize 30 km. mesafedeki “Sarımsaklı Göleti Piknik Alanı” bahar ve yaz aylarında büyük ilgi görmektedir.
İlçede, Kültür Müdürlüğüne bağlı Halk Kütüphanesi ve tarihi eserlerin sergilendiği Etnografya Müzesi bulunmaktadır. Ayrıca Kültür Müdürlüğü binasında konser, tiyatro ve sergi salonları bulunmakla birlikte Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının hizmet binasında çok amaçlı sergi salonları, çeşitli kültürel faaliyetler düzenlenmektedir.
İlçede bulunan Güpgüpoğlu Tarihi Konağı, Atatürk Müzesi ve Beştepeler Kayseri Evi diğer kültürel yapılarımızdandır. Turizm müdürlüğümüze bağlı turizm danışma bürosu yine ilçemiz sınırlarında Cumhuriyet Meydanında Zeynel Abidin Hazretleri Türbesi yanında Türbedar evinde yer almaktadır.
İlçede bulunan tarihi yapılar ağırlığını hissettirmekte olup meşhur Kayseri Kalesi, Kazancılar Çarşısı, Kapalı Çarşı, Vezirhan, Seyyid Burhaneddin Hz. Türbesi, İbrahim Tennuri Hz. Türbesi, Zeynel Abidin Hz. Türbesi, Ali Cafer Türbesi, Döner Kümbet ve diğer türbeler ile yine ilçe merkezimizde bulunan biri faal olmak üzere 2 adet mamur Ermeni Kilisesi, Gesi Askeri Mühimmat Deposu içinde bulunan ve bugün harabe halde olan Manastır binaları ile Kayabağ, Germir ve Tavlusun Mahalleleri ile Ağırnas Mahallesi tarihi kilise binaları ve yine Ağırnas Mahallesinde mevcut yer altı şehri ile Mimar Sinan Evi diğer tarihi yapılarımızdandır. Ayrıca 2.Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığına bağlı, Kartal kavşağında şehitlik bulunmaktadır.
Ülkemiz için önemli sportif merkezlerinden biri olan Erciyes Kayak Merkezi ilçemiz Hisarcık Mahallesi sınırları içerisindedir. Kayak sporu yapmak için gelen yerli ve yabancı turistlerin konaklama ihtiyacını karşılamak amacıyla Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Erciyes Master Planı çerçevesinde çok sayıda pist ve konaklama tesisi yapmış olup, halen yeni tesisler için çalışmalar devam etmektedir.
Erciyes kayak bölgesinde ve Sarımsaklı Mahallesinde DSİ tarafından yapılmış sulama göleti mevcuttur. Ayrıca ilçemiz sınırlarında olan ve Sivas Karayolu üzerinde bulunan Engür Tabii Gölü sazlarla kaplı olup, doğal sulak alan koruma statüsündedir.
Ömrünün son yıllarını Kayseri'de geçiren Mevlana Celaleddin Rumi'nin hocası Seyyid Burhaneddin Hazretlerinin Türbesi ilçemiz sınırları dahilinde olup, bugün Kayseri'de en çok ziyaret edilen türbelerin başında gelmektedir.
İmamzade Raşit Ağa Konağı, sivil mimarinin ve Kayseri evlerinin güzide örneklerinden biri olmanın yanı sıra, Mustafa Kemal Atatürk’ün ilk Kayseri ziyaretinde burada ağırlanması ile de yakın tarihin önemli mekanlarından biri haline gelmiştir.
İlçe sınırları dahilinde bulunan Kayseri Kalesi'ne ait ilk bilgiye MS. 3. yüzyılda İmparator Gordianus dönemindeki sikkelerde rastlanmaktadır. Romalılar'dan başlayarak Bizanslılar, Danişmentliler, Selçuklular, Dulkadiroğulları, Karamaoğulları ve Osmanlılar Kayseri Kalesi'nin iç ve dış surlarını tamir ve tadil etmişlerdir. Dış surların az bir bölümü ve iç surların önemli bir bölümü günümüze kadar ulaşmıştır.
Kayseri Talas Caddesi’nde bulunan Alaca Kümbet’in kitabesinden bu kümbetin Emir Cemaleddin Bin Muhammed adına 1280 yılında yaptırıldığı öğrenilmiştir Alaca Kümbet kesme taştan, kare planlı olarak yapılmıştır. Üzeri taştan piramit şeklinde örtülüdür. Türbenin giriş kapısı kuzey yönünde olup, üzeri düz lentolu, mukarnaslı ve sivri alınlıklıdır. İç kısmın güneyi ile doğusunda sivri kemerli nişler, batı tarafında da dıştan çerçeve içerisine alınmış iki pencere bulunmaktadır. İç kısmında demir mihrap bulunmaktadır.
50 yıla yakın Osmanlı İmparatorluğunda baş mimarlık yapan ve eserleriyle dünyanın dört bir yanına adını duyuran Mimar Sinan'ın Kayseri'ye 27 kilometre uzaklıkta bulunan Ağırnas'taki evi, şirin beldenin tanıtılmasına öncülük etmektedir. Mimar Sinan'ın mimari estetiğine şekil veren doğduğu ev yapılan restorasyonlardan sonra gezginlerin ve seyahat acentalarının vazgeçilmez gezi rotaları arasında yer alır.
Ağırnas Mahallesi’nin en keyifli ve bir o kadar da merak dolu gezi yerlerinden biri Ağırnas Yeraltı Şehri'dir. Aşağı Pınar mevkiinde olan yeraltı şehri, milattan önceki yıllarla tarihlendirilmektedir. Aynı zamanda kasabadaki diğer kalıntılar gibi ilk Hristiyanlık dönemi eserlerinden biridir.
Ekonomik Yapı
İlçedeki arazilerin büyük bölümü dağlık ve tarım dışı coğrafi alanlardır. Dağlardaki muhtelif mera ve yaylaklar kurak Orta Anadolu iklim yapısı nedeniyle hayvancılığa elverişli değildir. Bu nedenle tarım ve hayvancılık ilçemizde önemli seviyede bulunmamaktadır.
Ticaret, ilçemizin en önemli ekonomik özelliği ve geçim kaynağıdır. İlçede yer alan Kayseri Organize Sanayi Bölgesi, Mimarsinan Organize Sanayi Bölgesi, Serbest Bölge ve Teknopark İlçenin sanayi ve ticaret yapısında önemli bir yer tutar.
İlçede hacim ve kalite itibariyle en fazla gelişmiş olan sanayi sektörleri tekstil, mobilya, gıda, madeni eşya, soba, makine, tarım araç ve gereçleri üretimi ile yem sanayidir. Göç alan ilçemizde bu sebeple inşaat sektörü yıllar içerisinde büyük bir artış göstermiştir. Bu sebeple yapı kooperatifçiliğinde önemli boyutta bir ilerleme gözlemlenmektedir.
Çevre il, İlçe ve Köylerden gelen vatandaşlar alışverişlerini ilçemizden yapmaktadırlar. İlçemizin en fazla ticari ilişkide bulunduğu iller; Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Sivas’tır.
Taş, Kum ve Çakıl Ocakları gelirleri ile Erciyes Dağı’nın ve tarihi turistik yerlerin İlçemizde bulunması nedeniyle oluşan turizm gelirleri de diğer gelir kaynakları arasındadır.
Toplum hayatında geleneklere bağlılık ve inançlara saygı her alanda kendini gösterir. Halk toplum kurallarına uyar, çalışmayı ve tasarrufu sever, yönetime yardımcı olup,vatandaşlık bilincine sahiptir.
Mahalli İdareler
6360 sayılı Yasa kapsamında, 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimlerinden sonra İlçe Belediyesine bağlı 81 mahalle bulunmakta.
KAYNAK KAYSERİ VALLİLİĞİ