Afetler Doğal Da Tedbirsizlik De Mi Doğal Artık?
Tarih, 11 Ağustos 2021 Batı Karadeniz’de etkili olan aşırı yağış sonucu meydana gelen sel, su baskını ve heyelanlar ülkenin gündeminde. Kastamonu, Sinop ve Bartın illerini etkileyen sellerde toplam 82 kişi hayatını kaybetti, 228 kişi ise yaralandı. 16 kişi için ise kayıp başvurusu yapıldı. Kastamonu, Sinop ve Bartın afet bölgesi ilan edildi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Batı Karadeniz'deki sel felaketinin Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli sel baskınlarından bir tanesi olduğunu ifade etti.
Peki neden böyle oldu?
Doğal hali ile geniş bir nehir yatağına yayılan Ezine Çayı’nın yatağı 2000'li yıllardan sonra daraltıldı. Öncesinde S çizerek Karadeniz'e dökülen çay, daha sonra oluşturulan yapay kanaldan düz bir hattan denize inmek zorunda kaldı. Çayın yatağının daraltılmasıyla elde edilen araziye süreç içerisinde konutlar inşa edildi. Akarsuyun yatağının daraltılması ve bu vadiye yapıların inşa edilmesi sel felaketinin en önemli nedenlerinden birisi olduğu ifade edildi.
Ezine Çayı üzerinde bulunan köprülerin kemerli olmaması ve var olanların da çayın üzerinde düz inşa edilmesi selin etkisini arttıran bir diğer etmen olarak nitelendirildi. Ayrıca ilçedeki tomruk deposundaki ağaç ve kütüklerin köprüleri tıkaması ve suyun geçişine set oluşturması ile halka yeterli bilgilendirme yapılmaması selin nedenleri arasında sıralandı.
Ezine Çayı üzerinde kurulu Bozkurt İlçesi yakınlarındaki Ebru Regülatörü ve Hidro Elektrik Santrali'nin kapaklarının patladığı ve sel felaketine yol açtığı iddia edildi.
Sonrasında neler yaşandı?
Selden Bartın'ın Ulus ilçesi, Kastamonu'nun Azdavay ilçesi, İnebolu, Bozkurt, Küre ve Pınarbaşı ilçeleri ile Sinop'un Ayancık ve Türkeli ilçeleri etkilendi. Sellerin başlangıcından bu yana Bartın'da 359, Kastamonu'da 1.480, Sinop'ta ise 633 olmak üzere toplam 2.472 kişi helikopterler ve botlarla güvenli bölgelere tahliye edildi. AFAD Bartın genelinde 4 köye, Kastamonu genelinde 180 köye ve Sinop'ta ise Ayancık ve Türkeli ilçelerine bağlı 87 köye elektrik verilemediğini duyurdu.
Sel felaketi nedeniyle Kastamonu'da; Çatalzeytin Köprüsü, Küre İkiçay Köprüsü, Azdavay Köprüsü yıkılırken, Valay-1 Köprüsü'nün ayaklarında ve Kanlıçay Köprüsü'nün yaklaşım dolgularında hasar meydana geldi. Bartın'da Kavlakdibi Köprüsü ve Kumluca 2 Köprüsü tamamen yıkılırken, Sinop'ta ise İkisu Köprüsü'nde hasar meydana geldi.
Tarih, 26-27 Haziran 2022 Batı Karadeniz de 320 gün sonra aynı bildik görüntüler aynı bildik yıkımlar olmaya devam ediyor. Etkili olan aşırı yağış sonucu meydana gelen sel, su baskını ve heyelanlar.
-Kastamonu'nun İnebolu ilçesinde etkili olan şiddetli yağış nedeniyle ilçe merkezinden geçen çay taştı, köprüler yıkıldı. Çay kenarındaki binaların giriş katlarını su basarken, bölge halkı da üst katlara çıkmaları konusunda uyarıldı. Kastamonu'da selde mahsur kalanlar botlarla ve helikopterle kurtarıldı. Bozkurt ilçe merkezinde ilçe devlet hastanesi tedbir amaçlı boşaltıldı.
-Sinop'un Ayancık ilçesinde 3 köy tahliye edildi.
-Zonguldak'ta etkili olan sağanakta dereler yükseldi, tarım alanları ve yollar suyla kaplandı.
-Bartın’da otobüs terminalinin alt katları sulara gömülürken, araçlar yolda kaldı.
AFAD'dan yapılan uyarıda, Kastamonu'nun İnebolu, Bozkurt, Abana, Çatalzeytin, Küre, Pınarbaşı, Şenpazar, Cide ilçeleri; Karabük'ün Merkez, Ovacık, Safranbolu ilçeleri; Zonguldak'ın Devrek, Gökçebey ilçeleri; Sinop'un Ayancık ilçesi ve Bartın'ın merkezinde taşkın riskinin tehlikeli boyutlara ulaştığı bildirildi. Zonguldak'ın Devrek ilçesinde etkili olan kuvvetli sağanakla birlikte derelerin taşması sonucu Eğerci köyü sel sularının etkisi altında kaldı. Bartın’a bağlı Kayadibi Çavuş Köyü’nde Arıt Deresi yakınlarında bulunan evleri su bastı. Alt katlarda yaşayan bazı kişiler mahsur kaldı. Bartın'ın Ulus ilçesinde bağlı Yenikışla Köyü’nde bulunan bir camide sel sularının yarattığı akıntıya dayanamayarak yıkıldı. Olayın yaşandığı sırada camide kimsenin bulunmaması nedeniyle yaralanma yada can kaybı yaşanmadı. Bartın-Kozcağız yolu da Kozcağız Irmağı’nın taşması sonucu ulaşıma kapandı. Jandarma ekipleri yolun her iki tarafını iş makineleriyle kapatarak araç geçişine izin vermedi. Yolun kapatılmasından hemen önce güzergaha giren bazı araçlar ise suda mahsur kaldı.
-Karabük’ün Yenice ilçesinde 3 gündür devam eden kuvvetli yağmur, etkisini artırdı. Merkezden geçen İncedere Çayı’nda su seviyesi yükseldi. Yenice-Yoratanpazarı yolu, taşkın suları dolunca oluşan hasar nedeniyle kısmen ulaşıma kapandı.
-Atatürk Mahallesi’nde ise sera ve tarım alanlarını su basarken, evlere girmemesi için büyük çaba harcandı. Ekili alanlar ise zarar gördü. Gökçebey ilçesinden geçen Gaziler Deresi, 5-6 metre yükseldi. Dereden taşan sular, Köprübaşı Mahallesi'nin yollarını kapladı.
-Bartın Irmağı'nın Kozcağız ve Ulus kolu, taşma noktasına geldi. Irmaktaki su seviyesinin yaklaşık 10 metre yükseldiği görüldü. Kentin yüksek kesimlerinden gelen sular, bazı noktalarda yolların kapanmasına neden oldu.
-Zonguldak'ta yoğun yağışlarda tarım alanları, yollar su altında kaldı. Gökçebey ilçesinde Çay ve Köprübaşı mahallelerinde bulunan 25 evi sel suları bastı. Bölgede yaklaşık 100 kişi güvenli bölgeye alındı.
-Ezine Çayının taşması sonucu felaketi yaşayan Bozkurt’ta ilçe merkezini sular altında kaldı. Bu çerçevede sular altında kalan Bozkurt ilçe merkezinde ekipler çalışmalarını sürdürürken ilçe devlet hastanesi tedbir amaçlı boşaltıldı. Hastanede tedavi gören vatandaşlar Abana İlçe Devlet Hastanesi’ne sevk edildi. Bozkurt İlçe Devlet Hastanesinin bir süre hasta kabul etmeyeceği öğrenilirken acil yardım hizmetleri Abana İlçe Devlet Hastanesinde verilecek.
-Bartın merkeze bağlı Arıt köyünde bulunan Arıt Deresi'nin Çöme Boğazı mevkisinde sular yükseldi. Dere, taşma noktasına gelirken, köyde bazı tarım alanları da sular altında kaldı.
-Kastamonu-İnebolu Karayolu, Küre Ersizlerdere mevkiinde ve Küre-İnebolu yolu ile Şenpazar-Cide arasında meydana gelen heyelan nedeniyle ulaşımda aksamalar yaşanıyor.
-Bartın Çayı'nda neredeyse dalgalar oluşmuş durumda.
-Kozcağız ilçesinde bir alarm verilmişti. Ev iş yerlerini su bastı. Otobüs terminalini neredeyse su basmış durumda. Tam anlamıyla göle dönmüş durumda. Arka tarafta okul da aynı durumda. Kozcağız'a giriş ve çıkışlar durduruldu. Kimseye izin verilmiyor. Terminal suya teslim olmuş durumda. İş makinesi suyu tahliye edebilmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Ez cümle her yıl aynı zamanlarda bu doğal afetler olurken siz değerli devlet görevlilerimiz neler yaptı, hangi tedbirleri alındı, ne gibi yenilikler oldu Batı Karadeniz halkını beceriksizliklerinizle bıktırdığınızın farkında mısınız? Yetkililere aylardır çağrı yapıyoruz önlem alın diye, ancak bırakın önlem almayı dere yataklarında yaşananlara bile müdahale edilemiyor, basiretsizlik ve beceriksizlik dert olmaya devam ediyor.
Gelecek Partisi olarak kent-insan sağlığı için atılması gereken adımları parti vizyonumuz doğrultusunda şöyle sıralıyoruz:
-Küresel ısınmayla birlikte iklim değişikliğinin yaratacağı olumsuz etkileri azaltmak amacıyla beldenin de özellikleri dikkate alınarak ağaçlandırma ve yeşil alanların hacminin artırılması, doğal ve yenilenebilir enerji imkanların araştırılarak milli ekonomiye katılımının sağlanması hedeflenmektedir.
-Deprem, sel ve su baskınını ve diğer afetlerle ilgili olarak; belde, bölge ve Türkiye gerçekleri göz önünde bulundurulup risk alanları tespit edilecek, kentsel dönüşün çalışmalarına ve bu bağlamda imar çalışmalarına hız ve gerekli önem verilerek belde halkının güvenliği ve esenliği sağlanacaktır.
- Kentsel Dönüşüm Şehir Planlaması; Görünen o ki insan, şehrin içinde yaşayıp, serpilip, gelişip bütüncül hissetmekten ziyade bir savaşçı gibi şehirle karşı karşıya konumlanmaktadır. Bu meyanda sorunu tanımlamak, çözüm üretmek, iş birlikleri geliştirmek, tehlikeli süreci geriye çevirmek veya dönüşümü başlatacak farkındalık yaratmak ancak Türkiye genelinde, belediyecilik ve örgütlü insan çabalarıyla kentsel dönüşüm ve planlama ile mümkündür.
- İklim değişikliği, afet zarar azaltma, afetlere dayanıklı toplum ve ülke, sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile bütünleşik afet ve acil durum planlarını politikalarımıza kalıcı olarak yerleştirilmeli.
-Kontrol ve denetim mekanizmasın dürüst ve ilkeli çalışmasını sağlayacak mekanizmalar geliştirilmelidir.
-Dikey mimariden vazgeçip, yatay mimariye dönüş yapılmalı,
-Parsel bazlı imar terk edilmeli ve asla izin verilmemeli.
-Kıyılardaki ve dere kenarlarındaki yapılaşmalara son verilmelidir. Kıyılardaki ve dere kenarlarındaki yapılaşmalara izin verenler hakkında cezai müeyyideler uygulanmalıdır.
-Üst ölçekli planlarda belirlenen doğal ve kentsel sit alanları, özel çevre koruma alanları, orman alanları, potansiyel ağaçlandırma alanları, sulak alanlar, içme ve kullanma su havzaları, milli parklar, tabiat parkları, yaban hayat koruma alanı, doğal peyzaj alanları, birinci sınıf tarım alanları, meralar, fundalıklar, ovalar, dere yatakları ve tabiatı koruma alanları plan tadilatıyla imara açılmamalıdır.
Gelecek Partisi
Yerel Yönetimler ve Şehircilik Başkanlığı