Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı’nın Süresiz Olarak Ertelenmesine Dair Açıklamamız
Bilindiği üzere kamu kurumlarının personel ihtiyacı kısa adı KPSS olan Kamu Personeli Seçme Sınavı ile karşılanmaktadır. Diğer yandan 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 53. maddesi uyarınca kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. Bu zorunluluğun yerine getirilebilmesi için iki yılda bir merkezi olarak Engelli Kamu Personeli Seçme Sınavı (EKPSS) yapılmaktadır. 2020 yılı merkezi sınav takviminde EKPSS tarihi 26 Nisan iken, pandemi nedeniyle önce 20 Eylül, ardından da 11 Ekim olarak açıklandı. Ancak ÖSYM tarafından 8 Eylül’de yapılan açıklamayla EKPSS süresiz olarak ertelendi.
•Engelli kamu çalışanları 1 Haziran’dan bu yana işlerinin başında. Bilindiği gibi yoğun pandemi günlerinde engelli kamu çalışanları idari izinli sayılmış, 1 Haziran’da başlatılan normalleşme adımları kapsamında engelli çalışanlar da işlerine geri dönmüştü. Engelli personelin çalışabildiği koşullarda başka engelli personel adaylarının gireceği EKPSS’nin ertelenmesi çelişkili bir durumdur.
•Bütün merkezi sınavlar değişik tarihlerde de olsa yapılıyor; YKS, LGS, ALES gibi bir çok merkezi sınav salgın nedeniyle belirlenen takvimin dışına çıkılmış olsa bile belirlenen uygun tarihlerde gerçekleştirildi. Bu sınavlara katılmaya hak kazanan ve başvuru yapan engelliler de söz konusu sınavlara katıldı. Bunca merkezi sınavın yapıldığı ve dileyen engelli adayın da katıldığı bir ortamda EKPSS’nin süresiz ertelenmesi anlaşılamamaktadır.
•KPSS bile yapıldı; İlk kısımda belirtildiği üzere kamu kurumlarının genel personel ihtiyacını karşılamak üzere düzenlenen Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Eylül ayı içersinde yapıldı. Ancak vatandaşlara tanınan kamu personeli adayı olma hakkı bu defa engelli vatandaşlara tanınmayarak engelliliğe dayalı ayrımcılık yapıldı.
Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin “Tanımlar” başlıklı 2. maddesine göre, “Engelliliğe dayalı ayrımcılık” siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlamayı kapsamaktadır. Engelliliğe dayalı ayrımcılık makul düzenlemelerin gerçekleştirilmemesi dahil her türlü ayrımcılığı kapsar.
Yine bu sözleşmede engelliliğe dayalı ayrımcılığın önlenmesine dair çeşitli hükümler bulunmaktadır.
5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde;
“Doğrudan ayrımcılık: Engelliliğe dayalı ayrımcılık temeline dayanan ve engellinin hak ve özgürlüklerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını engelleyen, kısıtlayan veya zorlaştıran her türlü farklı muamele,”
“Dolaylı ayrımcılık: Görünüşte ayrımcı olmayan her türlü eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda engelliliğe dayalı ayrımcılık temeliyle bağlantılı olarak, engellinin hak ve özgürlüklerden yararlanması bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir konuma sokulması”
tanımları yapılmıştır. Oysa EKPSS, salgın gerekçe gösterilerek süresiz ertelenmiş ve yukarıda izah edildiği üzere her türlü çalışma faaliyetleri ve sınav organizasyonları sürdürülürken, engelli adaylara hem ayrımcılık yapılmış, hem de mağduriyetlere yol açılmıştır.
Bir an önce bu ayrımcı tutumdan vaz geçilmeli ve EKPSS için yakın bir tarih ilan edilerek belirtilen tarihte sınavın yapılması sağlanmalıdır.
Gelecek Partisi
İnsan Hakları Başkanlığı