İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UZMANLARININ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİMİZ
Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği sektöründe;
- 80.000 iş güvenliği uzmanı,
- 30.000 işyeri hekimi,
- 16.000 diğer sağlık personeli
olmak üzere yaklaşık 126.000 İSG profesyoneli yetkilendirilmiş bulunmaktadır. Ancak kanunda yapılan ertelemeler, sektörde yaşanan sıkıntılar, hukuki sorumluluklarının doğurmuş olduğu yüksek risk, çalışma şartlarının ve koşullarının her geçen gün değer kaybetmesi sebebi ile İSG profesyonellerinde farklı sektörlere yönelimin olduğu bilinmektedir.
Türkiye’de çalışanları korumaya yönelik tedbirler, 1865 yılında yayınlanan “Dilaver Paşa Nizamnamesi” ve onu izleyen 1869 yılında “Maadin Nizamnamesi” ile başlamış ve 2012 yılında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile günümüze kadar gelmiştir. İlgili kanunu günümüz şartlarında değerlendirecek olursak sağlıklı ve güvenli bir iş ortamı oluşturmaya yönelik kanunların ve buna bağlı alt yönetmeliklerin bulunduğunu ancak uygulamada ciddi problemlerin yaşandığını görmekteyiz.
Teknolojinin gelişmesi, sanayileşme, toplumsal refahın oluşması ve gelişimini hedeflerken diğer taraftan insan yaşamına ve çalışma ortamına yönelik ciddi tehditler ortaya çıkarmaktadır. Buna bağlı olarak yaşanan iş kazaları ve meslek hastalıklarındaki artış, sorunların önlenmesine yönelik yeni ve daha ciddi tedbirlerinin alınmasını da gerekli kılmaktadır.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun Temmuz 2014’de yürürlüğe girmesine karar verilmiş olmasına rağmen ilk olarak 1 Temmuz 2016 tarihine, daha sonra 1 Temmuz 2017 tarihine ve sonrasında 1 Temmuz 2020 yılına ve sonuç olarak 01 Ocak 2024 tarihine ertelenmiştir. İş kazaları ve meslek hastalıklarındaki artış oranının her yıl artması, kanunun toplamda 4 kez ve 10 yıllık ertelemenin kaçınılmaz sonucudur.
Ayrıca yapılan bilimsel araştırmalara göre meydana gelen iş kazalarının %98’inin gerekli tedbirlerle önlenebileceğini göstermektedir. İş kazalarının; güvensiz durum ve güvensiz davranış gibi iki temel nedene dayandığını göz önüne aldığımızda, %80-95’inin çalışanların güvensiz davranışlarından, diğerlerinin ise gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmamasından kaynaklı olduğunu göstermektedir. Bu durum bize çalışma hayatında “insan” faktörünün en az diğer faktörler kadar dikkate alınmasının gerekliliğini göstermektedir. Bu yüzden, iş kazalarının önlenmesi konusunda insan davranışlarını belirleyen toplumsal kültürün ve kanunların koruyuculuğunun etkisi çok önemli rol oynamaktadır.
Gelecek Partisi iktidarında;
• Ulusal İşçi Sağlığı ve Güvenliği Konseyi oluşturulacaktır.
• Kanunda ertelenen maddeler acilen yürürlüğe konulacaktır.
• Sektörde yer alan bütün aktörlerin sistemin en büyük sorunu olarak üzerinde uzlaşı sağladığı OSGB’ler ile işveren arasında kurulan ticari bağ yok edilerek; yapı denetiminde olduğu gibi atamalar Bakanlıkça sistem üzerinden otomatik olarak atanacak ve ödemeler SGK primlerine yansıtılacaktır.
• İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün tüm ülkede yaygınlaştırılarak işveren, çalışan, İSG Profesyonelleri başta olmak üzere sektörün tüm temsilcileri ile İş Sağlığı ve Güvenliği konusuna özel önem verilecektir.
• İşverene İSG hizmetlerine ait destek kapsamı genişletilecektir.
• İSG Katip sistemi revize edilecektir.
• Onaylı Defteri, e-defter şeklinde düzenleyecek kanun değişikliği yapılacaktır.
• İSG hizmet sürelerine, yolda geçen süreler dahil edilecektir.
• İSG profesyonellerini kapsayacak şekilde meslek odası oluşturulacaktır.
GELECEK PARTİSİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Politikaları İzleme Kurulu Başkanlığı