Türkiye’nin tarımsal yapısı özellikle emek süreçleri açısından farklılıklar göstermektedir. Tarımsal yapı, küçük ve orta büyüklükte toprak sahipliği, kadının ücretsiz emeği, cinsiyete dayalı iş bölümü, erkeğin uzun dönemli mevsimlik işçiliği, geçimlik üretim, yeniden üretim süreçleri olarak ortaya çıkmaktadır. Mevsimlik tarım işçilerinin göç eden bir bölümü göç ettikleri yerlerde toprak sahibi iken, bir kısmı topraksızdır. Verilere göre sayıları 500.000 civarında olan mevsimlik gezici tarım işçilerinin fiilen kayıt dışı ve çocuklar ile birlikte en az bir milyonluk bir nüfusu kapsadığı ön görülmektedir.
Türkiye’de Kuzey, Güney ve Batı Anadolu’daki 48 ilde mevsimlik gezici tarım işçileri çalışmaktadır. Ortalama 6-7 ay çalışan mevsimlik gezici tarım işçileri ağırlıkla Karadeniz Bölgesinde fındık, Ege’de yaş zeytin, Çukurova’da pamuk, Orta Anadolu’da soğan, şekerpancarı, kayısı gibi ürünlerin çapa, toplama, kurutma ve serme işlemlerinde çalışmaktadır. Ülkemizde tarım alanında önemli bir yere sahip olan mevsimlik işçilerimiz mağdur edilmemelidir. Bu hususta;
• Mevsimlik gezici tarım işçileri koordinasyonu oluşturulmalıdır.
• Mevsimlik işçilere bulundukları bölgelere göre insan onuruna yakışır yaşam alanları oluşturulmalıdır.
• Çadırlara altyapı ve hizmetin (Elektrik,su, lavabo, çöp vb) götürülmesini kolaylaştırmak için çadır gruplarının dağınıklığı en aza indirilmelidir.
• Mülteciler için kurulan ve sonradan boşaltılan konteynır çadırların yerel kurumlarla koordineli bir şekilde, mevsimlik işçilerin hizmetine tahsis edilmelidir.
• Çadır zemini iyileştirilmeli, çadır içinde toprakla bağlantıyı kesecek izolasyon yapılmalıdır. Çadır gruplarında, özellikle yürüme yollarında görülen çamurun engellenmesi için, yollara taş mıcır döşenmelidir.
• Çadır grubunun içindeki her çadıra itfaiye, ambulans vb. ulaşımı kolaylaştırılmalıdır.
• Çocukların can güvenliği için sulama kanallarının etrafı tel, çit gibi engelleyicilerle çevrelenmeli ve uyarıcı levhalar asılmalıdır.
• Sivrisinek ve haşerelere karşı belediyeler tarafından çadır gruplarının çevresi ve su birikintileri düzenli olarak ilaçlanmalıdır.
• Sağlık kurumları bünyesinde gezici ekiplerle düzenli sağlık hizmeti verilmelidir.
• Çadır gruplarında bir adet donanımlı ilkyardım dolabı bulunmalıdır.
• Mevsimlik işgücü göçünün yoğun olduğu illerde veri tabanı oluşturulmalı ve göç alan 48 ilin kullanımına açılarak altyapı çalışmalarının kolaylaştırılması sağlanmalıdır.
• Mevsimlik tarım işçiliğinin söz konusu olduğu illerde her yıl il ve ilçe Milli Eğitim Müdürlükleri aracılığı ile mevsimlik tarım işçisi ailelerin ilköğretim çağındaki çocukları tespit edilmeli ve bu çocuklara yönelik kaybettikleri zaman için telafi edici eğitim modelleri geliştirilmelidir.
• Çalışma saatleri, belirli saatlere sınırlandırılmalıdır.
• Mevsimlik tarım işçisi olan herkesin sosyal güvenlik kapsamına girmesi sağlanmalıdır.
• Mevsimlik tarım işçileri ve ailelerinin, tarımda iş kazaları ve tarım ilaçlarından korunma eğitimleri verilmelidir.
• Elçi, çavuş, dayı vb. aracıların hepsinin kayıtlı olması sağlanmalıdır.