Aşılar insanlığın müşterek bir değeridir. Sağlığın korunmasında, temiz içme ve kullanma suyu temininden sonra ikinci sırada gelmektedir. Bu ortak değerin korunması aşıya erişimin yaygın ve adil, piyasa dinamiklerinden bağımsız ve sürekli olmasına bağlıdır.
18. yüzyılda başlayan koruyucu aşı uygulamaları, 20. yüzyılın 2. yarısından sonra modern teknolojilerin de katkısıyla giderek daha etkin bir şekilde kullanılmaktadır. DSÖ’nün verilerine göre; aşılar çiçek, çocuk felci, kızamık, boğmaca, difteri, tetanos gibi ölümcül hastalıkları önlemekte, her yıl yaklaşık üç milyon çocuğu ölümden ve sakat kalmaktan kurtarmaktadır.
Dünyayı kasıp kavuran COVID-19 pandemisi bugüne kadar uygulanmaya çalışılan maske-mesafe-hijyen ile sınırlandırmaya çalışılsa da ancak etkili ve güvenli bir aşı ya da ilaç ile kontrol altına alınabilir. Avrupa, ABD, Çin’de geliştirilen COVID-19 aşıları ile ilgili olarak pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de Acil Kullanım Onayı (AKO) alınarak yaygın aşılama için çalışmalar yapılmaktadır. İçinde bulunduğumuz olağandışı durum bu uygulamayı zorunlu kılmaktadır.
Ancak; Resmî Gazete’de, 18 Aralık 2020 tarihinde yayımlanan “Beşeri Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, “Acil Kullanım Onayı”nı düzenlemekte olup madde 10/A, etkililik, güvenlilik ve kalite ile ilgili kapsamlı verilerin henüz SAĞLANAMADIĞI aşılar için bu veriler sağlanıncaya kadar AKO verilmesine ilişkindir. Bu düzenlemenin, Türkiye’de COVID-19 aşılarının uygulanmasına ilişkin mevzuat eksikliğini gidermek üzere yapıldığı ve birçok ülkede de bu tür düzenlemelerin olduğu belirtilmektedir. ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği ülkelerinde AKO kararı; acil kullanıma aday olan aşının/ilacın etkililik, güvenlilik ve kalite verilerinin tamamlanmış olması koşulu ile alınmıştır.
KÖTÜ YÖNETİLEN AŞI UYGULAMALARI TOPLUMDA GÜVEN KAYBI İLE BİRLİKTE BUGÜNE KADAR ÇOK BAŞARIYLA UYGULANAN AŞILAR HAKKINDA DA GÜVENSİZLİĞE YOL AÇAR.
Hiç bir aşı, ilaç ve tıbbi uygulama yan etkisiz değildir. Ortaya çıkabilecek riskleri öngörmek ve en aza indirmek için bugüne kadar uygulanmakta olan aşılar/ ilaçlar için yapılan tüm olağan incelemelerin hızlandırılmış olsa da basamak atlamadan yapılmış olması önemlidir. Aksi takdirde toplumu pandemiden korumaya çalışırken, hızlı ve yeterince güvenlik çalışmaları yapılmamış aşının yan etkileri ile karşılaşmanın yanı sıra, bugüne kadar başarı ve emniyetle uygulanan aşılara yönelik de güvensizlik oluşturacaktır.
Yaygın olarak çok sayıda insanımıza uygulanacak olması sebebiyle pandemi ile mücadelede hayati önemi olan aşıların uygulanma sürecinde en küçük bir hata ve muğlaklığı kabul etmek mümkün değildir.
Sağlık Bakanlığı tarafından sipariş edildiği kamuoyuna açıklanan aşılarla ilgili olarak aşağıdaki hususların ivedilikle cevaplanması zaruridir.
• Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca aşıya AKO vermek üzere, konularında yetkin farmakoloji, immünoloji, viroloji, mikrobiyoloji, enfeksiyon hastalıkları, halk sağlığı ve epidemiyoloji uzmanlarından oluşan ve hiçbir çıkar çatışması söz konusu olmayan bilim insanlarından oluşan bir kurul oluşturulmuş mudur?
• Aşı ile ilgili üretim, sipariş, satın alma ve gelen ürünün kalitesi ile ilgili resmi inceleme sonuçları zamanında ve şeffaf olarak kamuoyuna anlatılacak mıdır? Çin’den sipariş edilen aşı miktarı ne kadardır? Haberlerde yer aldığı gibi sipariş edilen aşıların ödemesinin yapıldığı, Çin’deki bürokrasi yüzünden gelmesinin geciktiği doğru mudur?
• Aşılama hizmetlerinin uygulanma sırasında demografik önceliklendirme nasıl yapılacaktır?
• Aşıları uygulama safhasında altyapı ve insan kaynakları yeterli midir? Aşılar 2 aşamada yapılacağı için nasıl bir takip sistemi izlenecektir?
• Aşı olmayı reddeden veya aşıya ulaşamadığı için aşılanamayan bireylerin HES koduna işlenmek suretiyle seyahat ve bunun gibi haklardan kısıtlanması söz konusu olacak mıdır?
• Bugüne kadar üretilmiş olan aşılar, İngiltere ve Güney Afrika’da görülen ve bundan sonra ortaya çıkabilecek mutant Sars Cov-2 ajanlarına etkili midir? Etkili olmadığı takdirde B ve C planlarımız var mıdır?
• Ülkemizde çok değerli Bilim İnsanları tarafından dünyadaki aşılarla eş zamanlı elde edilen Sars-Cov-2 aşılarının faz çalışmaları ve üretimi hangi aşamadadır? İç huzuru ve güvenle kendi aşılarımızı ne zaman uygulayacağız?
• Toplum sağlığını korumaya yönelik diğer tüm aşılar için kalifiye insan kaynağı ve teknolojik yatırım yapma planlarınız var mıdır?
• Kurtuluş savaşı yıllarında ülkemiz için olduğu kadar Avrupa ülkelerine hatta Çin’e aşı ihraç eden Dr. Refik Saydam Enstitüsünün akıbetini kamuoyu ile açıkça paylaşarak, yeniden Aşı ve Biyolojik Ürünler Üretim Merkezi olarak açmayı düşünüyor musunuz?
İnsan sağlığı odaklı hizmetler hata kaldırmayan uygulamalardır. Yapılan tüm hizmetlerin mevcut iyi uygulamalara zarar vermeden en az riskle sunulmasına özen gösterilmesi vazgeçilmez tıbbi ilkelerdendir.
GÜVENLİ, ETKİLİ, KALİTELİ ve ÜCRETSİZ BİR AŞI TÜM VATANDAŞLARIMIZIN HAKKIDIR.
GELECEK PARTİSİ SAĞLIK POLİTİKALARI İZLEME KURULU